Jesień jest to czas, który charakteryzuje się chłodnymi, krótkimi dniami i zmienną pogodą. Jest to czas który pozwala środowisku zakończyć okres wegetatywny i przygotować się do zimy.

Ale co jesień oznacza dla bioróżnorodności ?

Rośliny:

Rośliny jednoroczne wyprodukowały już nasiona a teraz obumierają, wieloletnie natomiast  przechodzą w stan uśpienia. Byliny by przetrwać jesień i zimę gromadzą substancje odżywcze i zapasowe w częściach podziemnych, jak kłącza, korzenie spichrzowe i bulwy. Mimo że u niektórych z nich pędy obumierają, to części podziemne mogą przetrwać niekorzystne warunki pogodowe. Dzięki temu na wiosnę byliny odrastają. Taką strategię przetrwania wykorzystują ludzie w rolnictwie od początku jego istnienia, to jej zawdzięczamy  marchewki, ziemniaki, pietruszkę i inne warzywa okopowe. Dzięki temu wiele gatunków zwierząt jest w stanie przetrwać zimę znajdując pożywienie w zmarzniętej glebie.

Owady:

Coraz to niższe temperatury są dla owadów wyraźnym sygnałem, że zbliża się zima. Dla wielu z nich jest to okres, w którym zapadają w stan anabiozy, czyli potocznie zwany sen zimowy. W odpowiedzi na niesprzyjające warunki, obniża się ich stan aktywności życiowej, co umożliwia im przetrwanie mroźnej pory roku. Część gatunków zimuje w postaci dorosłej, ale znajdą się też takie, które zapadają w stan anabiozy jako larwy (np. larwy motyli czy gąsienice) lub jako poczwarki. Innym, ciekawym przykładem są mrówki, które spędzają zimę w gromadzie. Znajdują schronienie w najgłębszym zakamarku przysypanego śniegiem mrowiska i przesypiają chłodne miesiące. W przypadku os, zimę przetrzymują tylko zapłodnione samice. Reszta nie jest w stanie przeżyć, kiedy temperatura spada poniżej zera. Gatunkiem, dla którego mrozy nie są straszne, to komary. Najczęściej zimują one, w postaci jaj, na dnie zbiorników wodnych. Zdarza się również, że jaja komarów mogą znajdować się w miejscach, gdzie woda nie pojawia się zbyt często, np. na łąkach. W oczekiwaniu na wilgoć są w stanie przetrwać nawet kilka lat.

Zdarza się, że owady spotykamy zimą w naszych domach, najczęściej w piwnicy lub na strychu. Są to najczęściej pająki lub muchy ukryte między szczelinami mebli i ścian.

Ryby:

Ryby zimą preferują spędzanie tej pory roku w wodzie stojącej. Jeśli mają szansę wpłynąć do zbiornika zaporowego lub starorzecza, które jest połączone z nurtem, z chęcią to robią. W starorzeczach można spotkać klenie, bolenie, jazie i jelce. Więcej jest też płoci, krąpi, okoni i leszczy. Niebezpieczeństwem dla ryb jest przyducha czyli brak odpowiedniej ilości tlenu rozpuszczonego w wodzie. Przyduchę powodować może zbyt długo zalegająca pokrywa lodowa oraz zbyt wysoka żyzność zbiornika.

Płazy i gady:

Płazy i gady przechodzą zwykle  w stan odrętwienia zimowego. Co ciekawe, niektóre gatunki lądowe zimują w wodzie, a niektóre wodne – na lądzie, jak np. żabka rzekotka, która żyje na drzewach, a zasypia na dnie zbiorników wodnych. Większość żab jednak na zimę wybiera swoje dotychczasowe kryjówki. I tak np. grzebiuszki późną jesienią pogłębiają swoje zwykłe ziemne norki. Pamiętać należy, że wszystkie płazy i gady objęte są w Polsce ochroną i nie należy ich niepokoić.

Ptaki:

Na przełomie lata i jesieni część ptaków przenosi się do cieplejszych stref klimatycznych, jednak to nie temperatura jest głównym powodem migracji. Wędrówki  spowodowane są głównie mniejszą ilością pokarmu, ponieważ podczas zimowisk ptaki raczej nie podchodzą do lęgu. Wśród wędrujących ptaków, jest wiele gatunków charakterystycznych dla krajobrazu wiejskiego np.: bocian biały, jaskółki, jerzyk czy wilga.

Ssaki:

Ssaki zmieniają futro na grubsze czy  przygotowują zapasy. Bardzo szczególnym sposobem na przetrwanie zimy jest zapadanie w sen zimowy. Jest to fizjologiczny stan odrętwienia organizmu objawiający się okresowym spowolnieniem procesów życiowych u niektórych zwierząt stałocieplnych, trwa on od kilku tygodni do nawet siedmiu miesięcy, poprzedzony jest zwykle gromadzeniem zapasów tkanki tłuszczowej. Zwierzętami zapadającymi w sen zimowy są m. in. niedźwiedź, jenot czy borsuk.