II spotkanie LIVING LAB
16 maja br. odbyło się drugie spotkanie warsztatowe w ramach projektu Living Lab w siedzibie urzędu powiatowego w Szydłowcu. Głównym tematem spotkania była ocena potencjału endogenicznego i wskazanie barier rozwoju przedsiębiorczości. W warsztatach wzięło udział ponad 20 osób wśród których znaleźli się: przedstawiciele władz lokalnych, przedsiębiorców, organizacji pozarządowych oraz instytucji zajmujących się kształceniem. Główne zadanie polegało na wypracowaniu wskaźników prostych składających się na potencjał dla rozwoju lokalnej przedsiębiorczości.
Spotkanie zostało otwarte przez Starostę Szydłowieckiego
Włodzimierza Górlickiego, który przywitał uczestników spotkania oraz wskazał na zainteresowanie władz gminy i lokalnych przedsiębiorców celami i działaniami związanymi z projektem. Następnie głos zabrała Pani prof. dr Ewa Korcelli -Olejniczak z Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, która przybliżyła cele spotkania. Przypomniała również, że projekt RUSTIK ma na celu wypracowanie pewnych narzędzi oraz sposobu myślenia, który pozwoli na wykorzystanie potencjału lokalnego i wpłynie na rozwój gospodarki regionu. Podkreśliła, że w ramach Living Lab mazowieckiego stoimy przed trzema wyzwaniami związanymi z demografią, kwestiami społeczno-gospodarczymi czyli rozwojem przedsiębiorczości, ale także digitalizacją.
Następnie głos zabrał dr Marcin Mazur z Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej, który przedstawił prezentacje nt. możliwości wykorzystania danych w ramach możliwości wykorzystania danych przez regiony pilotażowe, w ramach projektu RUSTIK. W swoim wystąpieniu Pan Marcin Mazur przybliżył pojęcia podstawowe takie jak:
dane, informacja, wiedza, mądrość. Prelegent podkreślił, że dane same w sobie nie mają wartości, nabierają jej dopiero gdy ktoś (potencjalny odbiorca) dostrzeże możliwość zamienienia danych w wartościową informację, wzbogacającą jego wiedzę. Uczestnicy zostali zapoznani z hierarchią rodzajów danych wg poziomu przetworzenia, do których należą: dane surowe – nieprzetworzone; wskaźniki proste – wyrażają w bezpośredni sposób określoną informację; wskaźniki syntetyczne – wyrażają informację o zjawiskach złożonych, abstrakcyjnych; synteza informacji ilościowej lub przestrzennej (klasyfikacje, typy, regiony) – uogólniają informację w celu ułatwienia jej odbioru lub wyeksponowania najważniejszych cech.
Pan Marcin Mazur przedstawił wybrane przykłady danych, które mogłyby być wykorzystane przez potencjalnych interesariuszy m.in.: liczbą sygnałów Wifi w gminie Orońsko na 25 ha, 2022 ( SMART RURAL – Projekt NCN realizowany przez IGiPZ PAN) czy liczbą wydanych pozwoleń na budowę budynków mieszkalnych wg gmin, 2020 (Atlas Obszarów Wiejskich Województwa Mazowieckiego, Projekt IGiPZ PAN dla KSOW). Duże zainteresowanie wśród uczestników wzbudziła aplikacja Maptionnaire (https://maptionnaire.com), która została stworzona do samodzielnego zbierania surowych danych i przestrzennych, tj. o lokalizacji i cechach określonych miejsc i obszarów. Ciekawą cechą aplikacji jest to , że źródłem danych są sami użytkownicy aplikacji (metoda partycypacyjna), zebrane dane były dotychczas stosowane głównie w planowaniu przestrzennym miasta w różnych krajach świata. Aplikacja jest udostępniona do nieodpłatnego wykorzystania w ramach projektu RUSTIK. Może ona zostać wykorzystana do celów projektu czyli przez beneficjentów projektu.
Po prezentacji nt. danych pan Roman Wożniak przewodniczący Rady Gminy Orońsko zachęcił do krótkiego przedstawienia się wszystkich uczestników oraz aktywnego uczestnictwa w warsztatach.
Pani prof. Ewa Korcelli - Olejniczak wprowadziła uczestników w część warsztatową. Której główna cechą jest znalezienia wskaźnika syntetycznego potencjału dla rozwoju przedsiębiorczości, która ma stworzyć bazę danych do wykorzystania przez przez uczestników Living Lab w regionie szydłowieckim.
Uczestnicy mieli za zadanie wskazać na planszach: bariery lokalne (co stoi na przeszkodzie w rozwoju przedsiębiorczości np. odpływ młodych ludzi, starzenie się społeczeństwa), zasoby lokalne (wszystko co możemy wykorzystać do rozwoju przedsiębiorczości, kapitał ludzki, społeczny, zasoby materialne, środowiskowe, tradycja itp.) oraz dobre praktyki ze swojego regionu (jak wykorzystać już zastane zasoby np. związane z rozwojem krzemienia).
Następnie wspólnie z dr Marcinem Mazurem podjęto próbę wypracowania wspólnie z uczestnikami spotkania syntetycznego wskaźnika rozwoju przedsiębiorczości opartego o zasoby wskazane przez uczestników na planszach.
Uczestnicy, prowadzeni przez partnera badawczego LL, pracowali nad identyfikacją prostych wskaźników, które mogłyby zostać wykorzystane do opracowania syntetycznego wskaźnika potencjału przedsiębiorczości regionu pilotażowego. Wymieniono następujące miary: rentowność działalności gospodarczej, jakość umiejętności zawodowych (zwłaszcza w sektorze rzemieślniczym), aktywność zawodowa absolwentów szkół; bezrobocie; liczba osób zrzeszonych w organizacjach pozarządowych i innych organizacjach, współpraca między przedsiębiorcami a innymi branżami, udział firm wykorzystujących zasoby mineralne, nakłady na bezrobotnych w stosunku do liczby bezrobotnych w regionie (region pilotażowy należy do obszarów najbardziej dotkniętych bezrobociem). Uczestnicy odnieśli się również do regulacji prawnych oraz poziomu współpracy przedsiębiorców z władzami lokalnymi.
Odpływ młodszych i dobrze wykształconych mieszkańców jest uważany za największe wyzwanie w całym regionie pilotażowym, niezależnie od tego, czy jest to miasto Szydłowiec, czy obszary wiejskie innych gmin. Konsekwencją tego pierwszego jest również starzenie się społeczeństwa, które zmniejsza dynamikę rozwoju obszaru. W przypadku regionu pilotażowego wydaje się, że wpływa to również na działalność związaną z wykorzystaniem zasobów mineralnych, w szczególności piaskowca i krzemienia czekoladowego. Komercyjna praktyka rzemieślnicza jest objęta prawem administracyjnym i brakuje wykwalifikowanej siły roboczej, a także nie ma szczególnej promocji szkoleń w sektorze rzemieślniczym. Inne wyzwania to ograniczone zasoby finansowe i niekorzystne przepisy podatkowe zniechęcające przedsiębiorców. Uczestnicy warsztatów podkreślali również, że wsparcie publiczne nie jest adekwatne do poziomu bezrobocia w regionie. Ponieważ region ten należy do najbardziej dotkniętych tym zjawiskiem, powinien być objęty szczególną uwagą i działaniami interwencyjnymi.
Spotkanie zostało zakończone krótkim podsumowaniem. Dyskusje toczyły się jeszcze w kuluarach i podczas uroczystego obiadu, na który zostali zaproszeni wszyscy uczestnicy spotkania.
Głównym celem projektu RUSTIK jest wspieranie podmiotów działających w społecznościach wiejskich oraz decydentów w kształtowaniu nowych strategii, inicjatyw i rozwiązań sprzyjających zrównoważonemu rozwojowi obszarów wiejskich. Uczestnicy projektu RUSTIK zrealizują to założenie poprzez pogłębienie zrozumienie różnych funkcji obszarów wiejskich oraz ich potencjału rozwojowego i stojących przed nimi wyzwań (społeczno-ekonomicznych oraz związanych ze zmianami klimatu i rozwojem cyfryzacji). Więcej info: https://rustik-he.eu/
Koordynatorem Living Lab dla województwa mazowieckiego współtworzonego przez Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN (IGIPZ PAN) i Fundację na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa jest dr. hab. Ewa Karolina Korcelli-Olejniczak z IGIPZ PAN.
